Nieuw Boek 5 Burgerlijk Wetboek:
Sinds 1 januari 2023 is het nieuwe boek 5 van het Burgerlijk Wetboek van kracht.
Dit boek 5 omvat regels over het zogenaamde verbintenissenrecht.
Dit zijn regels die gelden bij het aangaan van overeenkomsten of contracten tussen partijen.
Hoewel dit boek 5 grotendeels de regels van het oud B.W. overneemt zijn er ook een aantal nieuwigheden.
Eén van deze nieuwigheden is de zogenaamde imprevisieleer.
Wat is imprevisie?
Voor degene die het Frans machtig zijn is het een koud kunstje te begrijpen wat imprevisie betekent.
Imprevisie is hetzelfde als onvoorzienbaarheid.
Partijen die overeenkomsten aangaan voorzien meestal een aantal potentiële moeilijkheden waarover afspraken gemaakt worden.
Het is echter schier onmogelijk om in een contract alle mogelijke potentiële problemen en moeilijkheden te voorzien.
Dit werd bijzonder duidelijk na het uitbreken van de Corona crisis.
Mensen werden geconfronteerd met nooit geziene problemen.
Contracten waren hier absoluut niet op voorzien.
Rechtbanken werden op een gegeven ogenblik overstelpt met procedures over de gevolgen van de Coronacrisis.
De rechters dienen dan terug te grijpen naar bepaalde regels van het Burgerlijk Wetboek maar ook deze regels waren absoluut onvoldoende.
Meestal probeerde één van de partijen zich te beroepen op overmacht om op deze manier de verbintenissen die volgens het contract dienen uitgevoerd te worden maar quasi onmogelijk waren niet meer te moeten uitvoeren.
Overmacht is echter iets anders dan imprevisie.
Bij overmacht moet er in principe sprake zijn van absolute onmogelijkheid om de verbintenis uit te voeren.
Maar hoe zit het dan wanneer de uitvoering van een verbintenis wel nog mogelijk is maar aanzienlijk bemoeilijkt wordt door bepaalde omstandigheden.
In dat geval kan er gesproken worden van imprevisie.
Nieuwe wettelijke regeling:
De imprevisieleer is thans uitdrukkelijk opgenomen in het boek 5 van het B.W. met name in artikel 74.
Artikel 74 heeft het over de zogenaamde verandering van omstandigheden.
Conform artikel 5.74 van het B.W. kan de schuldenaar vragen om het contract te heronderhandelen bij gewijzigde omstandigheden.
Artikel 5.74 B.W. voorziet in de volgende 5 toepassingsvoorwaarden:
- Er moet sprake zijn van een verandering van omstandigheden die de uitvoering van het contract buitensporig bezwaart. De uitvoering van het contract kan dan niet redelijkerwijze worden geëist.
- De verandering was onvoorzienbaar bij de contractsluiting.
- De verandering is ontoerekenbaar aan de schuldenaar.
- De schuldenaar heeft het risico niet voor zijn rekening genomen.
- De wet en het contract hebben die mogelijkheid niet uitgesloten.
Rol van de rechter:
Nog steeds volgens artikel 5.74 B.W. kan de rechter bij mislukking van de heronderhandelingen binnen een redelijke termijn op verzoek van één van de partijen het contract aanpassen met hertgeen partijen redelijkerwijze zouden zijn overeengekomen bij de contractsluiting indien zij rekening zouden hebben gehouden met de verandering van omstandigheden.
De rechter kan echter het contract geheel of gedeeltelijk beëindigen.
Deze nieuwe regeling zal partijen er hopelijk toe brengen om sneller rond de onderhandelingstafel te gaan zitten wanneer er sprake is van gewijzigde omstandigheden.
Indien U vragen heeft over dit artikel of over het verbintenissenrecht / contractenrecht in het algemeen?
Contacteer Peterfreund & Associates uw advocaat te antwerpen.