Onlangs werd het nieuwe seksueel strafrecht goedgekeurd.
Hoe nieuw is nieuw?
Het begrip “nieuw seksueel strafrecht” is misschien misleidend.
De meeste regels werden immers niet grondig gewijzigd doch her en der verduidelijkt of aangepast.
Voor sommige misdrijven werden strengere straffen ingevoerd en voor andere slechts een verfijning.
Verduidelijking van toestemming:
Een belangrijke verfijning in de nieuwe regeling heeft betrekking op het begrip toestemming.
In de praktijk worden advocaten voor zedenfeiten zeer vaak geconfronteerd met de vraag wanneer er al dan niet sprake is van toestemming van het slachtoffer.
Ook in de rechtszaal is dat vaak een heet hangijzer.
Om discussies te beperken heeft de wetgever ingegrepen.
Belangrijk is de nieuwe regeling is dat deze uitdrukkelijk stelt dat toestemming niet afgeleid kan worden uit het feit dat het slachtoffer zich niet verweert.
Ook belangrijk is dat de toestemming op elke ogenblik kan worden ingetrokken voor of tijdens de seksuele handeling.
De nieuwe regeling stelt dat er alvast geen toestemming is wanneer de dader gebruik maakt van de kwetsbare toestand van het slachtoffer waardoor de vrije wil is aangetast.
De nieuwe wet stelt ook uitdrukkelijk dat er geen toestemming is wanneer de dader gebruik maakt van de kwetsbare toestand van het slachtoffer waardoor de vrije wil is aangetast, vb. door toediening van een verkrachtingsdrugs.
De wettelijke definitie lijst een aantal gevallen op waarbij er alvast geen vrije toestemming is.
Enerzijds is dit het geval bij bedreiging, fysiek of psychisch geweld, dwang, verrassing of list door de dader.
Anderzijds is dit ook het geval bij slaap of bewusteloosheid bij het slachtoffer.
Wijziging van leeftijdsgrenzen:
De leeftijd van seksuele minderjarigheid wordt in de nieuwe regeling met name in artikel 417/6 van het Sv. aangepast.
Dit artikel stelt dat in principe een minderjarige die de volle leeftijd van 16 jaar niet bereikt heeft niet geacht wordt uit vrije wil te kunnen toestemmen.
Een belangrijke uitzondering hierbij is de situatie wanneer slechts sprake is van een beperkt leeftijdsverschil tussen partijen.
De wet verduidelijkt dat een minderjarige die de volle leeftijd van 14 jaar heeft bereikt maar niet de volle leeftijd van 16 jaar uit vrije wil kan toestemmen indien het leeftijdsverschil met de andere persoon niet meer dan drie jaar bedraagt.
Tot slot voorziet de wet ook een aantal gevallen waarin een minderjarige, ook al is de leeftijd van 16 jaar bereikt nooit uit vrije wil kan toestemmen.
Meer bepaald geldt dit in de volgende gevallen:
- Wanneer de dader een bloedverwant of aanverwant is in de rechte opgaande lijn of in de zijlaan tot en met de derde graad of wanneer de dader een persoon is of occasioneel met de minderjarige samenwoont en over de minderjarige gezag heeft.
- Wanneer de daad mogelijk is gemaakt doordat de dader gebruik heeft gemaakt van een erkende positie van vertrouwen, gezag of invloed ten aanzien van de minderjarige.
- Wanneer de daad beschouwd wordt als een daad van ontucht of prostitutie.
Aanranding van de eerbaarheid – Aantasting van de seksuele integriteit:
De term “aanranding van de eerbaarheid” verdwijnt in de nieuwe regeling.
Aanranding van de eerbaarheid is nu aantasting van de seksuele integriteit.
Voor aantasting van de seksuele integriteit volstaat ook de afwezigheid van toestemming ook al is er geen sprake van dwang of geweld.
Ook voor voyeurisme of incest is een specifieke regeling voorzien.
Wat voyeurisme betreft werd de werkelijke definitie aangepast.
Voor voyeurisme is niet langer noodzakelijk dat er sprake is van ontbloting.
Hierbij zou men kunnen denken aan de situatie waarbij er gefilmd wordt onder de rokken van dames.
Strengere bestraffing:
Voor bepaalde seksuele misdrijven worden de mogelijke straffen verstrengd.
Zo was verkrachting in het verleden strafbaar met een gevangenis van één maand tot vijf jaar.
Dit wordt nu zes maand tot tien jaar.
De wet voorziet ook een specifiek verzwarende omstandigheid bij toedienen van stoffen waardoor het slachtoffer weerloos wordt gemaakt, het zogenaamde spiking.
Ook bedreiging, incest, seksueel geweld door een partner, discriminatie, de aanwezigheid van meerdere personen, minderjarigheid of de kwetsbare toestand van het slachtoffer zijn verzwarende omstandigheden.
Wanneer er sprake is van verzwarende omstandigheden kan de maximum straf verhoogd worden met vijf jaar.
Sexting:
de nieuwe regeling voorziet ook een specifiek kader inzake sexting.
Volgens het nieuwe artikel 417/49 van het Sv. is sexting niet illegaal wanneer de minimale leeftijd van 16 jaar werd bereikt en indien er sprake is van wederzijdse toestemming.
Deze wederzijdse toestemming is nodig zowel voor het maken, het bezitten en het onderling delen van deze inhoud.
In sommige gevallen is er zelfs sprake van een misdrijf hoewel er sprake is van toestemming.
Reclame voor prostitutie:
In de nieuwe regelgeving is het maken van reclame voor eigen seksuele diensten door een meerderjarige niet langer strafbaar.
Evenmin is er sprake van een misdrijf wanneer de reclame wordt gemaakt voor eigen seksuele diensten op een internetplatform of een ander medium.
Zoals U ziet zijn bepaalde wijzigingen ingrijpend daar waar andere wijzigingen slechts beschouwd kunnen worden als verduidelijking van de vroegere situatie.
Wordt U als dader of slachtoffer geconfronteerd met zedenfeiten, contacteer advocaat zedenfeiten Peterfreund.
Peterfreund & Associates, uw advocatenkantoor Antwerpen.
